κριτήρια - ανώτατη εκπαίδευση

ΑΝΩΤΑΤΗ  ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Aντιφατικά   φαινόμενα

(άρθρο του Αντώνη Καρκαγιάννη από την  ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)

            Πολλές φορές στο παρελθόν η ίδρυση ενός νέου πανεπιστημίου ήταν το αποτέλεσμα «λαϊκού αιτήματος» ή τοπικών διεκδικήσεων, συχνότατα σφόδρα αντιμαχομένων και ανταγωνιστικών. Aπό την ικανοποίηση του «λαϊκού αιτήματος» και από τη διευθέτηση των τοπικών διεκδικήσεων, με παράλογη διασπορά πανεπιστημιακών τμημάτων σε πολλές πόλεις, οι κυβερνήσεις προσδοκούσαν συγκεκριμένα πολιτικά οφέλη.

            Eτσι, φτάσαμε σήμερα στο εξής πανεπιστημιακό καθεστώς: Aν μέτρησα καλά η χώρα διαθέτει πάνω από 25 συγκροτήματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, AEI και TEI με εκατοντάδες τμήματα. Aν σ’ αυτά προσθέσουμε τις στρατιωτικές σχολές φτάνουμε αισίως τα τριάντα, δηλαδή κατά μέσο όρο ένα σχολείο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με πολλά τμήματα για λιγότερο από δύο νομούς.

            Tο κρίσιμο, εν τούτοις, σημείο δεν είναι οι αριθμοί, που θα μπορούσαν να είναι μικρότεροι ή μεγαλύτεροι. Aλλά αν οι οποιοιδήποτε αριθμοί συγκροτούν ενιαίο σύνολο ανταποκρινόμενο σε πραγματικές εκπαιδευτικές και κοινωνικές ανάγκες. Στη δική μας τριτοβάθμια εκπαίδευση, τα «λαϊκά αιτήματα», οι τοπικές διεκδικήσεις και οι τοπικές διενέξεις, αλλά και άλλες, ενδογενείς στο σύστημα, πιέσεις (π.χ. για την ίδρυση νέων πανεπιστημιακών τμημάτων) δημιούργησαν ένα μάλλον τυχαίο, αλλοπρόσαλλο, δαπανηρό και δυσλειτουργικό σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

            Παρά τον μεγάλο, σε σχέση με τον πληθυσμό, αριθμό AEI, TEI και άλλων σχολών, η «λαϊκή ζήτηση» εξακολουθεί να είναι πιεστική, να υπερβαίνει την προσφορά και να κατανέμεται ανισομερώς μεταξύ των σχολών. Σε ορισμένες σχολές εισάγονται σπουδαστές με βαθμό πάνω από 19, ενώ σε άλλες με βαθμό αρκετά κάτω από τη βάση! Πολλοί νέοι αναγκάζονται να αναζητήσουν θέση σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, αρκετά από τα οποία χαρακτηρίζονται ως «της εσχάτης ευκαιρίας».

            Συμβαίνει επιπλέον το εξής παράδοξο και αντιφατικό. Για την είσοδο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση η «λαϊκή ζήτηση» - άρα και η πολιτική πίεση - είναι μεγάλη και εκχειλίζουσα, υπερβαίνει την προσφορά ευκαιριών. Στην έξοδο όμως, τα πράγματα αντιστρέφονται δραματικά: Η προσφορά πτυχίων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ανισομερώς κατανεμημένη και αυτή υπερβαίνει την κοινωνική ζήτηση και πολλά επιστημονικά επαγγέλματα δοκιμάζονται από κρίση και ανεργία ή υποαπασχόληση. Χαρακτηριστικά  αναφέρονται οι δικηγόροι, οι γιατροί, οι εκπαιδευτικοί, οι πολιτικοί μηχανικοί, οι αρχιτέκτονες κ.ά.

            Πολλοί ισχυρίζονται ότι η βαθύτερη αιτία όλων αυτών των αντιφατικών φαινομένων βρίσκεται στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση η οποία απαξιώθηκε ή έστω έμεινε στάσιμη και έχασε τον αυτοτελή κοινωνικό ρόλο που είχε άλλοτε. Πράγματι, το Γυμνάσιο και το Λύκειο δεν αποτελούν αυτοτελείς εκπαιδευτικές βαθμίδες και φυσικά ούτε τα απολυτήρια που χορηγούν είναι αυτοτελείς και αξιόπιστοι τίτλοι σπουδών, με τους οποίους ο κάτοχος θα πορευθεί στη ζωή του και θα σταδιοδρομήσει. Tο απολυτήριο Λυκείου κατάντησε να έχει μία μόνο πραγματική αξία: ότι παρέχει στον κάτοχό του τη δυνατότητα να διεκδικήσει ανταγωνιστικά μια θέση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, η οποία έτσι αναπόφευκτα έχει την τάση να μετατραπεί σε καθαρά επαγγελματική εκπαίδευση. Aυτός είναι ο λόγος που για την είσοδο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση διαμορφώνεται υπερβάλλουσα ζήτηση.

            Aυτά, τα σχεδόν στατιστικά στοιχεία διαμορφώνουν και το πλαίσιο του οξύτατου πράγματι εκπαιδευτικού μας προβλήματος και το χαρακτήρα των παρεμβάσεων που απαιτεί, στο Λύκειο αλλά και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Α.        Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου σε 100-120 λέξεις.

Μονάδες 25

Β.1.      Να εντοπίσετε τον τρόπο – στρατηγική πειθούς που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας στη  δεύτερη παράγραφο.

Μονάδες 5

Β.2.      Να εντοπίσετε τη δομή και τις μεθόδους  ανάπτυξης της έκτης παραγράφου.

Μονάδες 10

Β.3.      «H προσφορά πτυχίων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ανισομερώς κατανεμημένη και αυτή υπερβαίνει την κοινωνική ζήτηση και πολλά επιστημονικά επαγγέλματα δοκιμάζονται από κρίση και ανεργία ή υποαπασχόληση»

Να σχολιάσετε την άποψη σε μια παράγραφο 60 – 80 λέξεων

Μονάδες 10

Β.4.      διευθέτηση, διενέξεις, αλλοπρόσαλλο, αξιόπιστοι, αναπόφευκτα.

            Να δώσετε για την καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου μια συνώνυμη χωρίς να αλλοιώνεται το νόημα των προτάσεων

             

               

Μονάδες 10

Γ.         Σε  μια ημερίδα – συνέδριο που γίνεται στην περιοχή σου με θέμα «Το μέλλον του Λυκείου» υποστηρίζεται ότι ο αυξημένος ανταγωνισμός για μια θέση στην ανώτατη εκπαίδευση έχει επηρεάσει αρνητικά τη δουλειά στην λυκειακή τάξη και εμποδίζει το πλατύτερο στόχο του σχολείου. Με βάση τη σχολική σας εμπειρία να συντάξετε μια ομιλία στην οποία να παρουσιάσετε τις προτάσεις σας, ώστε το Λύκειο να αποτελεί ένα χώρο που θα ενεργοποιεί τη δημιουργικότητα και το ενδιαφέρον του νέου και παράλληλα θα τον προετοιμάζει για το σύγχρονο κόσμο των αυξημένων απαιτήσεων. (500-600 λέξεις)

                      Μονάδες 40